Bulgaria “mở đường” cho chuyến bay đặc biệt của Tổng thống Putin

Ngoại trưởng Bulgaria Georg Georgiev ngày 20/10 tuyên bố nước này sẵn sàng cho phép máy bay chở Tổng thống Nga Vladimir Putin bay qua không phận Bulgaria trên đường tới Budapest, Hungary để gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump.

"Khi những nỗ lực vì hòa bình được thực hiện, việc tất cả các bên cùng chung tay góp sức để biến một cuộc gặp như vậy thành hiện thực là điều hoàn toàn hợp lý”, ông Georgiev nói, bình luận về kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ tại Budapest.

Khi được hỏi liệu điều này có nghĩa là Bulgaria có thể cung cấp một hành lang hàng không cho máy bay của Tổng thống Putin hay không, Ngoại trưởng Bulgaria cho biết: “Làm sao cuộc gặp có thể diễn ra nếu một trong những người tham gia lại không thể góp mặt?”.

Sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2/2022, Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh Châu Âu (EASA) và các cơ quan chức năng EU đã áp đặt lệnh cấm máy bay Nga bay qua không phận EU.

Điều này có nghĩa là máy bay đăng ký tại Nga hoặc do các cá nhân hoặc tổ chức Nga quản lý sẽ bị cấm cất cánh, hạ cánh hoặc bay qua không phận của các quốc gia thành viên EU.

Lệnh cấm này không chỉ được củng cố bởi các hạn chế về hàng không và vận tải mà còn bởi các cơ chế trừng phạt: các hãng hàng không Nga và máy bay do các tổ chức Nga thuê hoặc quản lý phải tuân thủ quy định từ chối tiếp cận các sân bay và không phận EU.

Những hạn chế này cũng áp dụng cho máy bay của Tổng thống Putin. Hãng Air Live cũng đưa tin rằng do các lệnh trừng phạt, máy bay của Tổng thống Putin sẽ buộc phải bay vòng quanh hầu hết các quốc gia EU. Tuyến đường vòng có thể kéo dài khoảng 5.000km và tăng thời gian bay khoảng 3 giờ so với tuyến đường thẳng chỉ kéo dài khoảng 1.500km.

Theo Air Live, mặc dù máy bay của Tổng thống Nga hoàn toàn có khả năng thực hiện các chuyến bay đường dài, nhưng tuyến đường bay kéo dài sẽ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với trạm kiểm soát không lưu của Thổ Nhĩ Kỳ và Serbia cũng như các kế hoạch dự phòng trong trường hợp gặp vấn đề về thời tiết hoặc các biến cố ngoại giao.

Các chuyên gia an ninh chỉ ra rằng ngay cả một chuyến bay vòng qua Biển Đen cũng sẽ tiềm ẩn rủi ro, do hoạt động quân sự trong khu vực.

Air Live cho biết kế hoạch bay chính thức của Tổng thống Putin vẫn chưa được công bố, nhưng tuyến đường khả thi nhất của chuyên cơ chở nhà lãnh đạo Nga được cho là đi qua không phận Thổ Nhĩ Kỳ và Serbia.

Bulgaria không có chung biên giới với Hungary. Tuy nhiên, Hungary và Bulgaria đều giáp biên giới với Serbia, quốc gia có mối liên hệ lịch sử chặt chẽ với Moscow. Việc bay qua Bulgaria trên đường đến Budapest sẽ rút ngắn đáng kể thời gian bay của Tổng thống Putin.

Tuyến đường bay khác không phải qua không phận EU hoặc Ukraine là bay qua Địa Trung Hải, sau đó bay qua Montenegro hoặc Albania trước khi qua Serbia để đến Budapest.

Bulgaria và Hungary là thành viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), nơi đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Putin vào năm 2023. Theo quy định, quốc gia thành viên ICC phải thực thi lệnh bắt giữ này.

Lý do chọn Hungary để tổ chức hội nghị thượng đỉnh

Vào ngày 16/10, ngay sau cuộc điện đàm với Tổng thống Putin, Tổng thống Trump tuyên bố 2 nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau tại thủ đô Budapest của Hungary sau khoảng 2 tuần nữa

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 20/10 cho biết Hungary được chọn là nơi tổ chức hội nghị thượng đỉnh tiếp theo giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump vì cả hai nhà lãnh đạo đều duy trì mối quan hệ hữu nghị với Thủ tướng Hungary Viktor Orban.

"Thủ tướng Orban có mối quan hệ nồng ấm với Tổng thống Trump và mối quan hệ mang tính xây dựng với Tổng thống Putin", ông Peskov nói, giải thích lý do lựa chọn Budapest.

Theo ông Peskov, các công tác chuẩn bị cho chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ đang được tiến hành, bao gồm các văn kiện dự kiến ​​sẽ được hai tổng thống ký kết.

Ông Peskov từ chối bình luận về việc liệu Ukraine hay Liên minh châu Âu (EU) có được cử đại diện tham dự hội nghị dưới bất kỳ hình thức nào hay không. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin cho biết lập trường của Kiev "vẫn còn mâu thuẫn" và không đóng góp cho các nỗ lực hòa bình.

Thủ tướng Orban, người từ lâu đã ủng hộ Tổng thống Trump, cho biết việc ông sẵn sàng tổ chức hội nghị thượng đỉnh Nga - Mỹ, động thái sẽ phản ánh lập trường độc lập của Hungary trong EU.

"Chúng tôi là nước duy nhất ở châu Âu ủng hộ hòa bình", ông Orban tuyên bố, ám chỉ sự phản đối của ông đối với việc tiếp tục viện trợ quân sự cho Kiev.

Thủ tướng Orban liên tục kêu gọi giải pháp hòa bình, đồng thời chỉ trích việc phương Tây tiếp tục cung cấp vũ khí cho Kiev. Hungary không viện trợ vũ khí cho Ukraine và nhiều lần ngăn chặn các gói trừng phạt nhắm vào Nga.

Tổng thống Trump đã khen ngợi Thủ tướng Orban trong cuộc gặp gần đây với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, mô tả ông là "một nhà lãnh đạo mà chúng tôi quý mến" và khen ngợi cách ông điều hành Hungary.

Theo trang tin RBC, việc lựa chọn Budapest làm nơi tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga không chỉ mang yếu tố địa lý, mà còn phản ánh vị thế “trung lập đặc biệt” của Hungary giữa căng thẳng Nga - phương Tây.

Một lý do khác khiến Budapest được lựa chọn là việc Hungary đã chính thức rút khỏi Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) hồi đầu năm nay. Điều này đồng nghĩa với việc Hungary không bị ràng buộc bởi lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Putin mà ICC ban hành.